Gluten – co to jest, kiedy wykluczyć z diety?

Gluten odgrywa kluczową rolę w świecie żywności. To mieszanka białek obecna przede wszystkim w pszenicy, jęczmieniu i życie, która nadaje m.in. ciastom i chlebom ich charakterystyczną teksturę. Jednakże, w ostatnich latach gluten stał się tematem kontrowersyjnym, głównie ze względu na jego wpływ na zdrowie. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, czym jest gluten i kiedy jego eliminacja z diety może być konieczna. Zachęcamy do lektury!

STRUKTURA I FUNKCJE GLUTENU

Gluten składa się głównie z dwóch białek: gliadyny i gluteniny. Te białka tworzą elastyczną sieć, która pozwala ciastu rosnąć i zachować kształt, a także nadaje mu miękkość i sprężystość. W przemyśle spożywczym gluten jest ceniony ze względu na te właściwości, umożliwiając produkcję szerokiej gamy produktów piekarniczych.

GLUTEN A ZDROWIE

Dla większości ludzi gluten jest nieszkodliwy, jednak istnieje kilka stanów zdrowotnych, które wymagają jego eliminacji z diety. Najważniejszym z nich jest celiakia – autoimmunologiczna choroba, która powoduje uszkodzenie jelit cienkich w odpowiedzi na spożywanie glutenu. Inne problemy zdrowotne związane z glutenem, to nietolerancja glutenu oraz wrażliwość na gluten nieceliakalna, które również mogą wymagać ograniczenia lub wykluczenia tej substancji z diety.

DIETA BEZGLUTENOWA – KIEDY JEST KONIECZNA?

Dieta bezglutenowa jest jedynym, skutecznym leczeniem celiakii. Osoby cierpiące na tę chorobę muszą unikać glutenu, aby zapobiec długotrwałym konsekwencjom zdrowotnym, takim jak niedożywienie, osteoporoza, czy nawet zwiększone ryzyko niektórych typów nowotworów. Dieta bezglutenowa jest także zalecana osobom z nietolerancją glutenu, choć w tych przypadkach stopień eliminacji glutenu może być różny.

WYBÓR PRODUKTÓW BEZGLUTENOWYCH

Wybierając produkty bezglutenowe, ważne jest, aby szukać tych, które są certyfikowane jako bezglutenowe. Produkty te są testowane i gwarantują brak kontaminacji glutenem, co jest szczególnie ważne dla osób z celiakią. Warto również zwracać uwagę na etykiety produktów i unikać tych, które mogą zawierać ukryty gluten.

Ponadto, osoby na diecie bezglutenowej powinny uczyć się rozpoznawać składniki, które mogą zawierać gluten, takie jak pszenica, jęczmień, żyto, a także ich pochodne. Należy także pamiętać, że gluten może być obecny w wielu mniej oczywistych produktach, takich jak sosy, przyprawy, a nawet niektóre rodzaje słodyczy i przekąsek.

Istotne jest również zrozumienie, że dieta bezglutenowa nie musi być ograniczona czy nudna. Rynek produktów bezglutenowych dynamicznie się rozwija, oferując bogaty wybór zamienników, w tym makarony, chleby, ciastka i inne przetworzone produkty. Dodatkowo, wiele naturalnie bezglutenowych produktów, jak ryż, kukurydza, quinoa, owoce, warzywa, mięso, ryby i jaja, mogą stanowić podstawę zdrowej i zróżnicowanej diety.

Podsumowanie

Gluten jest obecny w wielu produktach spożywczych i dla większości ludzi jest całkowicie bezpieczny. Jednak dla osób z celiakią, nietolerancją glutenu lub wrażliwością na gluten nieceliakalną, eliminacja glutenu z diety jest niezbędna dla zachowania dobrego zdrowia. Ważne jest, aby osoby te były świadome zawartości glutenu w produktach spożywczych i wybierały te, które są bezpieczne dla ich stanu zdrowia.